Gas lạnh đóng vai trò hết sức quan trọng trong máy lạnh, thiếu gas sẽ dẫn tới điều hòa hoạt động không bình thường như kém lạnh, mất lạnh hoặc thậm chí ngừng hoạt động.
Chính vì tầm quan trọng của gas với máy điều hòa nhiệt độ nên người sử dụng cần biết máy lạnh của mình đang đủ hay thiếu gas? máy dùng loại gas nào? thiếu gas thì nên nạp thêm ở đâu? Giá cả bao nhiêu?...
Một bình gas lạnh điều hòa
Nhưng trước hết, chúng tôi xin giới thiệu sơ lược về nguyên lý hoạt động của máy lạnh. Theo tiến sĩ Nguyễn Xuân Tiên, Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội, máy lạnh hoặc máy điều hòa nhiệt độ có cùng nguyên lý hoạt động và thực ra cũng rất đơn giản. Máy bao gồm 4 bộ phận chính: máy nén, dàn ngưng, dàn bay hơi và van tiết lưu hay ống mao dẫn.
Máy nén lạnh cũng giống như máy nén để bơm xe, làm nhiệm vụ nén gas lạnh (môi chất lạnh) từ áp suất thấp trong dàn bay hơi (dàn lạnh) lên áp suất cao trong dàn ngưng (dàn nóng). Trong các máy nhỏ, máy nén cùng động cơ điện được đặt trong cùng một vỏ sắt và được hàn kín thành một khối đặt phía sau máy. Cả khối đó thường được gọi là blốc của máy.
Dàn bay hơi hay thường gọi là dàn lạnh thực chất là các ống đồng hoặc nhôm mà gas lạnh đi trong đó. Trong dàn lạnh, gas lạnh sẽ sôi ở nhiệt độ thấp và tiến hành làm lạnh các sản phẩm đặt trong dàn. Nhiệt độ sôi trong đó phụ thuộc vào nhiệt độ cần làm lạnh. Thí dụ đối với máy điều hòa, nhiệt độ sôi chỉ khoảng 50C, tủ lạnh thông thường nhiệt độ sôi từ – 10 đến –200C …
Dàn ngưng hay thường gọi dàn nóng, cũng thường là các ống đồng hoặc nhôm mà gas lạnh đi trong đó. Ở đây quá trình ngược lại với trong dàn lạnh, gas lạnh từ trạng thái hơi (áp suất cao và nhiệt độ cao) nhả nhiệt ra không khí và biến thành trạng thái lỏng giống như nước, nhưng ở áp suất cao (gần giống quá trình chưng cất rượu). Nhiệt độ ở dàn ngưng phụ thuộc vào khả năng làm mát của dàn. Nhiệt độ không khí càng thấp, không khí lưu thông tốt thì nhiệt độ ngưng càng thấp và máy lạnh làm việc càng hiệu quả.
Có những loại gas nào dành cho điều hòa
Có nhiều loại gas dùng cho điều hòa nhưng có thể nói, trên thị trường hiện nay có hai loại gas được sử dụng phổ biến nhất là R22 và R410A.
Gas R22 có công thức là CHF2Cl, được dùng rất phổ biến trong máy điều hòa nhiệt độ, trong các máy lạnh năng suất trung bình.
Gas R410A là hỗn hợp của hai Freon không đồng sôi, gồm 50% R32 và 50% R125. Đây là môi chất đang được sử dụng phổ biến trong các máy điều hòa nhiệt độ hiện nay vì môi chất này không phá hủy tầng ozon. Khi sử dụng môi chất này cần chú ý: Áp suất ngưng của R410A lớn hơn khoảng 1,6 lần so với R22 nên ống đồng cần dày hơn để không bị nổ. R410A không cháy, không độc hại, bền vững hóa học và không ăn mòn phần lớn các vật liệu.
Sự khác biệt của các loại gas điều hòa
Gas R22 là loại gas từ khá “cổ điển”, được sử dụng rộng rãi nhất trong hầu hết các loại điều hòa dành cho gia đình vì đây là loại gas một thành phần, giá thay nạp bổ sung rẻ. Khi nạp thêm gas R22, bạn chỉ cần xác định được lượng gas bị thiếu hụt để nạp bổ sung mà không cần phải xả hết phần gas còn lại trong đường ống nên thao tác nạp gas này cũng khá đơn giản và không đòi hỏi nhiều thiết bị cũng như kỹ thuật phức tạp.
Ngược lại, gas R410A là loại gas hai thành phần cao cấp hơn so với gas R22. Khi nạp gas R410A cũng cần làm theo quy trình riêng bao gồm: thao tác thử kín, hút chân không, kiểm tra độ kín tuyệt đối, xả hết gas cũ trong đường ống ra và nạp mới hoàn toàn. Với điều hòa sử dụng loại gas R410A thì mỗi lần nạp gas là phải xả toàn bộ gas cũ để nạp mới toàn bộ, không được nạp bổ sung như đối với loại gas R22.
Một trong những sự khác biệt chính giữa gas R22 và gas R410A là tác động tới môi trường. Gas R22 truyền thống có những tác động tiêu cực tới môi trường cụ thể là sinh ra chất CFC gây thủng tầng Ozon. Gas R410A ra đời nhằm khắc phục những tác động bất lợi tới môi trường đồng thời giúp điều hòa đạt được hiệu suất hoạt động cao hơn.
Dấu hiệu nhận biết đã đến lúc phải nạp bổ sung gas điều hòa
Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi máy lạnh bị thiếu gas đó là khi bật chiều lạnh thì dàn lạnh không tỏa ra hơi lạnh (hoặc hơi lạnh yếu) và dàn nóng không thấy có hơi nóng thổi ra. Ngược lại, khi bật chiều nóng thì dàn lạnh không tỏa ra hơi nóng và dàn nóng không thổi ra hơi lạnh.
Ở một số điều hòa dòng cao cấp có gắn sẵn một sensor báo tình trạng gas trong máy. Nếu thiếu gas, máy lạnh sẽ không hoạt động. Bạn có thể dựa vào những hiện tượng mô tả trên đây để phán đoán máy điều hòa nhà mình đang thiếu gas hoặc hết sạch gas để gọi thợ kỹ thuật đến kiểm tra và nạp bổ sung.
Nguồn gốc các loại gas điều hòa trên thị trường
Các loại gas điều hòa có bán trên thị trường hiện nay được nhập về từ nhiều nguồn khác nhau như Trung Quốc, Ấn Độ, Anh, Đức… trong đó phổ biến nhất là gas nhập từ Trung Quốc và Ấn Độ.
Theo kinh nghiệm của nhiều thợ kỹ thuật điều hòa thì loại gas xuất xứ từ Ấn Độ có chất lượng tốt và được nhiều thợ tin dùng, với các loại gas có xuất xứ từ Anh, Đức, Pháp… có chất lượng rất cao do đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường và an toàn với người sử dụng nên giá cũng thường rất cao và không có sẵn hàng, chỉ khi có đặt hàng mới nhập về bán.
Gas kém chất lượng ảnh hưởng thế nào với máy lạnh
Để trả lời câu hỏi này chúng tôi đã tìm hiểu trên mạng đồng thời hỏi ý kiến của nhiều thợ điện lạnh có kinh nghiệm lâu năm về ảnh hưởng của gas kém chất lượng với khả năng vận hành hoặc hư hại với máy điều hòa. Hầu hết những thợ điện lạnh đều cho biết gas kém chất lượng (thường là các loại gas của Trung Quốc) hầu như không gây ảnh hưởng gì đáng kể tới máy điều hòa. Tác động chủ yếu của gas kém chất lượng là ảnh hưởng xấu tới môi trường như gây hiệu ứng phá hủy tầng Ozon.
Để phân biệt đâu là loại gas rẻ tiền của Trung Quốc và đâu là gas chất lượng tốt của Ấn Độ hoặc Anh, Đức… bạn có thể căn cứ vào xuất xứ có ghi trên vỏ bình gas.
Giá thay gas bao nhiêu?
Giá nạp bổ sung gas R22 chỉ khoảng 200 nghìn đồng trở lên tùy thuộc lượng cần nạp bổ sung nhiều hay ít và tùy từng cửa hàng.
Giá nạp gas R410A khá đắt, khoảng từ 1 triệu đồng trở lên tùy từng máy và từng cửa hàng.
Lưu ý là để việc thay gas điều hòa diễn ra suôn sẻ, bạn nên tìm đến những địa chỉ trung tâm sửa chữa điện lạnh uy tín với các mức giá đã được niêm yết rõ ràng đồng thời hạn chế tình trạng bạn phải trả tiền cho những khoản được thợ kỹ thuật “vẽ” ra thêm.
Nguồn: cinvestra.vn
